Bilişsel davranışçı terapi Ankara nedir?

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) kişinin olumsuz düşünce kalıplarını ve davranışlarını fark etmesini ve dönüştürmesini amaçlayan bilimsel temelli bir terapi yaklaşımıdır. Zihinsel süreçlerle (bilişsel) ve davranışlarla birlikte çalışır. Hedef kişinin ruhsal sıkıntılarını sürdüren düşünce-davranış döngüsünü fark etmesini ve daha işlevsel alternatifler geliştirmesini sağlamaktır. Bilişsel davranışçı terapi (BDT), etkinliği yapılan araştırmalar ile kanıtlanmış bir psikoterapi türüdür. Bilişsel davranışçı terapide bilişler (düşünceler) ve davranışlar üzerine çalışılır. BDT genellikle ‘şimdi ve burada’ üzerine, kişinin güncel sorunları üzerine odaklanır. Terapide kişiye stres yaratan durumlarla başa çıkma ve problem çözme becerisi kazandırmak hedeflenir.

Bilişsel davranışçı terapi Ankara hangi hastalıklar da uygulanır?

Bilişsel davranışçı terapi aşağıda belirtilen bozuklukların tedavi kılavuzlarında etkili bir yöntem olarak yer almıştır:
• Anksiyete bozuklukları
• Obsesif kompulsif bozukluklar
• Panik bozuklukları
• Hipokondriyazis
• Travma sonrası stres bozuklukları
• Yaygın anksiyete bozuklukları
• Depresyon
• Cinsel işlev bozuklukları
• Çift tedavileri ve aile terapileri
• Alkol ve madde kötüye kullanımı
• Yeme bozuklukları
• Somatoform bozuklukları
• Sosyal fobiler
• Özgül fobiler
• Tik gibi çeşitli davranış problemleri
• Yeme bozuklukları

Ayrıca bilişsel davranışçı terapinin aşağıda yer alan diğer durumlarda da tedaviye katkı sağladığı gözlemlenmiştir;
• Şizofreni
• İki uçlu bozukluk (Bipolar bozukluk)
• Öfke kontrolü
• Kişilik bozuklukları
• Ağrı kontrolü
• Çeşitli sağlık sorunlarına uyum sağlama
• Uyku bozuklukları

Bilişsel davranışçı terapi nasıl uygulanır?

Bilişsel davranışçı terapide öncelikle kişinin güncel sorunları, problem yaşadığı alanlar, terapi hedefleri ayrıntılı bir şekilde öğrenilir. Sonrasında terapötik müdahaleler başlar. Kişinin yaşadığı güncel olaylar çalışılarak bunlar sorun yaşadığı benzer olaylara genellenir. Son olarak verilen ev ödevleri ile kişinin seanslarda öğrendiği becerileri hayatına entegre etmesi sağlanır.

BDT hangi ruhsal sorunlarda etkilidir?

BDT; depresyon, kaygı bozuklukları, panik bozukluk, OKB, travma sonrası stres bozukluğu, fobiler, yeme bozuklukları ve uyum problemleri gibi birçok psikolojik durumda etkilidir. Aynı zamanda kronik ağrı ve psikosomatik belirtilerle baş etmede de kullanılabilir. Klinik çalışmalarda etkinliği en fazla gösterilmiş terapi türlerinden biridir.

BDT ne kadar sürede etkisini gösterir?

BDT genellikle kısa sürelidir; birçok durumda 6–12 seans arasında olumlu sonuçlar alınabilir. Terapinin süresi kişinin yaşadığı sorunların türüne ve yoğunluğuna bağlı olarak değişebilir. İlk birkaç seans içinde danışanlar genellikle farkındalık kazanmaya başlar.

BDT’nin klasik terapilerden farkı nedir?

Klasik terapiler daha çok geçmiş yaşantılara odaklanırken BDT şu anki düşünce ve davranışlara odaklanır. Yapılandırılmış, hedef odaklı bir yaklaşımdır. Danışan terapide aktif rol alır, terapi süreci iş birliğine dayanır.

Seanslar nasıl ilerler?

Seanslar genellikle yapılandırılmıştır; gündem belirlenir, sorun tanımlanır, düşünce-duygu-davranış döngüsü incelenir. Terapist danışanla birlikte alternatif düşünce ve davranışlar geliştirmeye çalışır. Her seans sonunda bazen ev ödevleri verilir ve bir sonraki adım planlanır.

BDT’de ev ödevleri neden verilir?

Ev ödevleri seans dışında öğrenilen becerilerin günlük yaşama aktarılmasını sağlar. Danışanın aktif katılımını ve farkındalığını artırır. Davranışsal deneyler, düşünce kayıtları gibi ödevlerle gerçek yaşamda değişim desteklenir.

BDT kalıcı sonuçlar sağlar mı?

BDT bireyin düşünce ve davranış kalıplarını değiştirdiği için kalıcı kazanımlar sağlayabilir. Öğrenilen teknikler terapiden sonra da bireyin yaşamında kullanılabilir. Ancak sürdürülebilirlik için terapiden sonra da uygulamaların devam etmesi önemlidir.

BDT ilaçsız bir yöntem midir?

BDT bir psikoterapi yöntemidir ve doğrudan ilaç içermez. Ancak bazı durumlarda ilaç tedavisiyle birlikte yürütülebilir. Hafif ve orta şiddetteki sorunlarda çoğu zaman yalnızca BDT yeterli olabilir.

BDT çocuklar ve ergenlerde de kullanılabilir mi?

BDT çocuklar ve ergenlerde başarıyla kullanılabilir. Yaş grubuna uygun tekniklerle, özellikle kaygı, sınav stresi, sosyal fobi gibi sorunlarda etkili sonuçlar verir. Oyun terapisi ile entegre biçimde de uygulanabilir.

BDT kimler için uygun değildir?

BDT ciddi bilişsel bozukluklar (örn. ileri demans), ağır psikotik belirtiler veya terapiye katılımı engelleyen iletişim güçlükleri olan bireyler için tek başına yeterli olmayabilir. Ancak bu kişiler için destekleyici tedavilerle birlikte kullanılabilir. Her durumda ön değerlendirme yapılması önemlidir.

BDT kaygı bozukluklarında işe yarar mı?

BDT kaygı bozukluklarının tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir. Kişinin kaygı yaratan düşüncelerini fark etmesini ve yeniden yapılandırmasını sağlar. Aynı zamanda kaçınma davranışlarının üzerine gidilerek işlevsel başa çıkma yolları geliştirilir.

BDT depresyonda işe yarar mı?

BDT, depresyon tedavisinde ilk basamak terapi yöntemlerinden biridir. Olumsuz otomatik düşünceler, çaresizlik inançları ve düşük benlik algısı ele alınır. Kişiye daha dengeli düşünmeyi ve adım adım işlevselliğini geri kazanmayı öğretir.

Terapiye başlamadan önce nasıl hazırlanmalıyım?

Terapiye başlamadan önce özel bir hazırlık gerekmez. Sorunlarınızı ve hedeflerinizi belirlemeniz seanslardan daha fazla verim almanızı sağlar. Açık iletişim ve motivasyon süreci kolaylaştırır.

Hangi sıklıkla seans yapılır?

BDT seansları genellikle haftada bir olacak şekilde planlanır. Bazı durumlarda iki haftada bir veya yoğun dönemlerde daha sık görüşmeler yapılabilir. Terapi süreci ilerledikçe seans aralıkları uzayabilir.

BDT online olarak uygulanabilir mi?

BDT online formatta da başarıyla uygulanabilir. Görüntülü görüşmeler yoluyla yapılan terapilerde yapılandırılmış yaklaşımı sayesinde etkililiği korunur. Özellikle pandemi sonrası online BDT sık tercih edilmektedir.

BDT’nin bilimsel dayanağı var mı?

BDT bilimsel araştırmayla en çok desteklenmiş terapi modellerinden biridir. Etkililiği randomize kontrollü çalışmalarla gösterilmiştir. Uluslararası birçok rehberde birinci basamak psikoterapi olarak önerilir.

BDT ile EMDR arasındaki fark nedir?

BDT düşünce-duygu-davranış ilişkisini hedeflerken; EMDR özellikle travmatik anıların yeniden işlenmesini amaçlar. EMDR daha çok göz hareketleri ve duyarsızlaştırma teknikleriyle çalışır. İki terapi farklı mekanizmalarla etki eder ama bazı durumlarda bir arada kullanılabilir.

BDT bir seansla sonuç verir mi?

BDT genellikle birden fazla seans gerektirir; çünkü düşünce kalıplarını fark etmek ve değiştirmek zaman alır. Ancak bazı kişiler ilk seanslardan itibaren farkındalık ve rahatlama yaşayabilir. Kalıcı değişim için zaman gereklidir.

BDT düşünce yapımı nasıl değiştirir?

BDT kişinin otomatik düşüncelerini fark etmesini ve bu düşüncelerin doğruluğunu sorgulamasını sağlar. Alternatif ve daha işlevsel düşünce biçimleri geliştirmeyi hedefler. Böylece duygular ve davranışlar da olumlu yönde değişir.

BDT duygu düzenlemeyi nasıl destekler?

Olumsuz duyguların arkasındaki düşünce kalıpları anlaşıldığında bu duygularla başa çıkmak kolaylaşır. BDT duyguların bastırılmasını değil, fark edilmesini ve yönetilmesini öğretir. Bu sayede kişi daha dengeli tepkiler verebilir.

BDT hangi sıklıkla ve kaç seans sürer?

Terapi süresi kişinin ihtiyacına bağlı olarak değişir. Ortalama olarak 8–20 seans arası sürer. Hafif durumlarda kısa süreli destek yeterliyken bazı karmaşık tablolar daha uzun süreçler gerektirebilir.

BDT’de kullanılan teknikler nelerdir?

BDT’de bilişsel yeniden yapılandırma, otomatik düşünce analizi, maruz bırakma, davranışsal deneyler, duygu günlüğü ve gevşeme egzersizleri gibi teknikler sık kullanılır. Seçilen yöntem danışanın ihtiyacına göre uyarlanır.

BDT panik atak tedavisinde nasıl çalışır?

BDT panik ataklara neden olan felaketleştirme düşüncelerini ele alır ve bu düşüncelerin yeniden değerlendirilmesini sağlar. Ayrıca danışan bedensel belirtileriyle yüzleşmeyi öğrenir. Zamanla korkulan durumlar üzerindeki kontrol hissi artar.

BDT travma sonrası stres bozukluğunda etkili midir?

BDT travmaya bağlı olumsuz düşünceleri ve kaçınma davranışlarını hedef alır. Travma sonrası gelişen tehdit algısını yeniden yapılandırmak, uyaranlarla yüzleşmeyi kolaylaştırmak ve işlevselliği artırmak için kullanılır. Klinik rehberlerde önerilen tedaviler arasındadır.